Bu sayfada haklarınızdan bahsediyoruz.

Haklar, insanların size aşağıdaki şekilde davranması gerektiğine ilişkin kurallardır:

• Adil
• Eşit.

‍

Bu sayfada bulabilecekleriniz:

• Haklar nedir
• İnsan haklarının tarihi
• Engelli bireylerin hakları
• Herkesin sahip olduğu haklara bazı örnekler
• Örnek hikaye

‍

Haklar nedir

‍

Aşağıdakiler ne olursa olsun herkesin hakları vardır:

• Nereden geldiğiniz
• Kim olduğunuz.

‍

‍

Haklar, insanların şunları yapabilmesini sağlar:

• Özgür olmak
• İyi bir hayat sürmek.

‍

Haklarınızı kimse elinizden alamaz.

‍

‍

‍

‍

Avustralya'da herkes diğerleriyle aynı haklara sahiptir.

Buna LGBTIQA+ bireyler dâhildir.

LGBTIQA harfleri lezbiyen, gey, biseksüel, transseksüel, interseks, queer veya sorgulayan ve aseksüel anlamına gelir.

'+', LGBTIQA+ topluluğunun bir parçası olan ancak kendilerinden bu listeden bir kelime kullanarak bahsetmeyen kişiler içindir.

‍

Cinsiyet çeşitliliği sahibi kişileri de içerir.

Cinsiyet çeşitliliğine sahip bir kişi:

• Erkek ya da kadın olma fikrine uymadığını düşünen
• Doğduğunda kendilerine atfedilen cinsiyet, olduğu cinsiyetle uyuşmayan kişidir.

‍

YouTube'da hakların neler olduğuna dair bir video izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi edinmek için YouTube internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.

‍

‍

‍

İnsan haklarının tarihi

‍

1948 yılında birçok ülke, herkesin sahip olduğu hakların bir listesi üzerinde anlaştı.

Bu hakları İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi adı verilen bir belgede bir araya getirdiler.

‍

‍

‍

Bu haklar listesi genişlemiştir.

Artık listede ayrımcılığa maruz kalan kişilerin hakları da yer alıyor.

Ayrımcılık, kim olduğunuzun bir parçası nedeniyle insanların veya hizmetlerin size adil olmayan bir şekilde davranmasıdır.

‍

Ve bu ülkeler, insanlar hakkında aşağıdakileri güvence altına alan yasalar oluşturmayı kabul ettiler:

• Birbirinize saygılı davranmaları
• Daha güvenli bir dünya yaratmak için çalışmaları.

‍

‍

Bu haklar hakkında daha fazla bilgiyi Youth for Human Rights internet sitesinde bulabilirsiniz.

‍

‍

‍

Engelli bireylerin hakları

‍

Avustralya, 2007 yılında Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi'ni (CRPD) imzaladı.

CRPD, farklı ülkeler arasında yapılan bir anlaşmadır.

İnsanların engelli kişilerin haklarına nasıl saygı göstermesi gerektiğini açıklar.

‍

‍

‍

CRPD, engelli kişilerin şunları yapabilmesi gerektiğini söyler:

• Nasıl yaşayacaklarını seçebilmelidirler
• Toplumlarının bir parçası olabilmelidirler
• İhtiyaç duydukları desteği alabilmelidirler.

‍

‍

CRPD'yi imzalayan her ülke, engelli bireylerin karşılaştığı engelleri ortadan kaldırmayı kabul etmiştir.

Örneğin, engelli kişilerin aşağıdakileri yapmasının önüne geçen engeller:

• Toplum içinde dolaşma
• Bilgiyi bulma ve kullanma.

Engel, sizin aşağıdakileri yapmanızı engelleyen bir şeydir:

• Yapmanız gereken
• Yapmak istediğiniz.

‍

CRPD'nin koruduğu başka haklar da vardır.

Avustralya İnsan Hakları Komisyonu internet sitesinden daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

‍

‍

Herkesin sahip olduğu haklara bazı örnekler

‍

Herkesin aşağıdakilere sahip olma hakkı vardır:

• Sağlıklı hayat
• Yeterli yiyecek
• Yaşayabileceği güvenli bir yer.

‍

Ayrıca, herkes aşağıdaki haklara sahiptir:

• Okula gitme
• İş bulma.

‍

‍

Herkesin bir aile sahibi olmaya hakkı vardır.

‍

‍

‍

‍

Ve herkesin şiddet veya istismara maruz kalmama hakkı vardır.

Şiddet veya istismar birinin:

• Sizi incitmesi
• Sizi korkutması
• Sizi kontrol etmesi durumudur.

‍

Herkesin bilgilerini güvende ve gizli tutma hakkı vardır.

‍

‍

‍

‍

Herkes aşağıdaki haklara sahiptir:

• Seçimlerde oy kullanma
• İnsanların ülkeyi nasıl yönetmeleri gerektiği konusunda kendi fikri olma.

‍

‍

‍

Herkesin aşağıdakilere ilişkin hakkı vardır:

• Özgür olma
• Diğerleriyle aynı muameleyi görme.

‍

‍

Ve herkesin yasalar karşısında aynı muamele görme hakkı vardır.

‍

‍

‍

‍

Herkesin aşağıdaki durumlarda devletten destek alma hakkı vardır:

• Hasta olursa
• Okula gidiyorsa
• Bakıcıysa.

‍

Haklarınız hakkında daha fazla bilgiye sahibiz.

Haklarınız hakkındaki sayfamızdan daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

‍

‍

Örnek hikaye

‍

Haklarınızın ne olduğuna dair örnek olması için bir hikaye yazdık.

‍

‍

‍

‍

Yazdığımız hikâye Nil adında bir kişi hakkında.

‍

‍

‍

‍

‍

Bu hikaye ve içindeki insanlar gerçek değildir.

Bunları haklarınızın ne olduğunu açıklamak için uydurduk.

‍

‍

‍

Nil'in hikayesi

‍

Nil'in zihinsel bir engeli var.

Zihinsel engellilik aşağıdakileri yapma şeklinizi etkiler:

• Yeni şeyler öğrenme
• Sorunları çözme
• İletişim kurma
• Kendi başınıza bir şeyler yapma.

‍

Nil diğer engelli insanlarla birlikte bir evde yaşıyor.

‍

‍

‍

‍

Nil yaşadığı yeri sevmiyor çünkü:

• Ortam gürültülü
• Kendini güvende hissetmiyor.

‍

‍

Onun yerine 2 arkadaşıyla birlikte bir daireye taşınmak istiyor.

‍

‍

‍

‍

Nil'in aşağıdakileri seçme hakkı vardır:

• Yaşayacağı yer
• Birlikte yaşayacağı kişi.

‍

‍

Ayrıca, bir ev bulma konusunda destek almak için bir savunucu ile çalışma hakkına sahiptir.

Savunucu şunları yapabilen kişidir:

• Engelli insanları destekleme
• Engelli kişilerin söz sahibi olmasına yardımcı olma
• Bilgi ve tavsiye verme.

‍

Herkes Nil'in aşağıdaki haklarına saygı göstermelidir:

• Özgür olma
• Kendi seçimlerini yapma.

‍

‍

Avustralya Nil'in haklarını koruyacağına söz vermiştir.

Ayrıca, Avustralya'daki yasalar herkesin Nil'e şu şekilde davranmasını sağlar:

• Adil
• Eşit.